Θεραπευτικά Κέντρα: Γιατί οι Θεραπείες Δεν Είναι Μαθήματα

Οι θεραπείες δεν είναι μαθήματα – γιατί χρειάζεται να αλλάξει η νοοτροπία γύρω από τα Θεραπευτικά Κέντρα

Τα τελευταία χρόνια έχει παρατηρηθεί μια ανησυχητική τάση στον χώρο των θεραπειών. Παιδιά ξεκινούν λογοθεραπεία, εργοθεραπεία ή ψυχολογική υποστήριξη με ακανόνιστο τρόπο, σταματούν ξαφνικά τις συνεδρίες χωρίς καμία συζήτηση με τον θεραπευτή, ή αλλάζουν πλαίσιο με κριτήριο όχι την ποιότητα και το αποτέλεσμα, αλλά το πόσα «προσφέρει» το εκάστοτε κέντρο. Οι θεραπείες συχνά αντιμετωπίζονται σαν μαθήματα: μια ακόμα υποχρέωση στο βεβαρημένο πρόγραμμα του παιδιού.Σε αρκετές περιπτώσεις, η επιλογή κέντρου βασίζεται στο κατά πόσο «τα κάνει όλα»∙ αν έχει μελέτη, ξένες γλώσσες, φύλαξη, φαγητό, ακόμα και δραστηριότητες που δεν έχουν καμία σχέση με τον θεραπευτικό στόχο. Η λογική μοιάζει με «σούπερ μάρκετ υπηρεσιών»: το παιδί μπαίνει σε ένα πλαίσιο που υπόσχεται να αναλάβει τα πάντα, ώστε να διευκολύνεται η οικογένεια.Φυσικά, η καθημερινότητα των γονιών είναι δύσκολη και οι απαιτήσεις πολλές. Ο περιορισμένος χρόνος, οι οικονομικές δυσκολίες, το άγχος για τη σχολική πορεία ή την κοινωνική προσαρμογή του παιδιού είναι παράγοντες που δεν μπορούν να αγνοηθούν. Από την άλλη πλευρά, κάποια κέντρα έχουν συμβάλει σε αυτή την κατάσταση προβάλλοντας υπηρεσίες χωρίς να δίνουν ξεκάθαρη εικόνα για το τι είναι θεραπευτική διαδικασία και ποια είναι η ουσία της. Σε πολλές περιπτώσεις, η εντύπωση που δίνεται είναι ότι η πρόοδος μετριέται σε ώρες ή εβδομάδες και ότι οι θεραπείες μπορούν να λειτουργήσουν σαν γρήγορες λύσεις.

Η θεραπευτική διαδικασία δεν είναι «μάθημα»

Η αλήθεια είναι πολύ διαφορετική.

Η θεραπευτική διαδικασία απαιτεί συνέπεια, σταθερότητα και συνεργασία. Δεν είναι ένα «μάθημα» που γίνεται για να ολοκληρωθεί η ύλη, ούτε μια «υποχρέωση» που προστίθεται απλώς στο πρόγραμμα του παιδιού. Κάθε συνεδρία είναι ένα μικρό βήμα σε μια μεγαλύτερη πορεία, και για να έχει αποτέλεσμα χρειάζεται συνέχεια και εμπιστοσύνη στον ειδικό.

Συνέπειες των απότομων διακοπών

Όταν η θεραπεία διακόπτεται απότομα, το παιδί συχνά βιώνει σύγχυση. Έχει επενδύσει προσπάθεια, έχει αρχίσει να νιώθει ασφάλεια με τον θεραπευτή, και ξαφνικά η διαδικασία σταματά χωρίς εξήγηση. Αυτό μπορεί να ενισχύσει το αίσθημα αποτυχίας ή ματαίωσης. Αντίστοιχα, όταν η θεραπεία ξεκινά και σταματά ξανά και ξανά, η πρόοδος καθυστερεί σημαντικά, αφού το παιδί χάνει τον ρυθμό που χρειάζεται για να αφομοιώσει νέες δεξιότητες.

Τι ΔΕΝ είναι οι ειδικές θεραπείες

Εξίσου προβληματική είναι η ταύτιση των θεραπειών με τα σχολικά μαθήματα. Η λογοθεραπεία δεν είναι «να μάθουμε γράμματα». Η εργοθεραπεία δεν είναι «να γυμνάσουμε τα χέρια». Η ψυχοθεραπεία δεν είναι «να απασχολείται το παιδί». Κάθε ειδικός δουλεύει με συγκεκριμένους στόχους που βασίζονται στις πραγματικές ανάγκες του παιδιού, και αυτοί οι στόχοι απαιτούν χρόνο, εξάσκηση και συνεργασία με το σπίτι και το σχολείο.

Το ίδιο ισχύει και για τη μελέτη. Σε αρκετά κέντρα η μελέτη ταυτίζεται με «να βγουν οι εργασίες». Όμως η ουσία της μελέτης σε θεραπευτικό πλαίσιο είναι πολύ πιο βαθιά: αφορά την ανάπτυξη εκτελεστικών λειτουργιών, την οργάνωση, την ικανότητα να ξεκινά και να ολοκληρώνει κανείς μια εργασία, τη διαχείριση χρόνου, την αυτονομία. Αν όλα αυτά χαθούν πίσω από την απλή διευκόλυνση «να φύγει το παιδί διαβασμένο», τότε χάνεται και ο βασικός λόγος ύπαρξης της παρέμβασης.

Όταν η νοοτροπία φθείρει θεραπευτές και ποιότητα

Αυτό το κλίμα έχει ματαιώσει πολλούς θεραπευτές. Όταν η δουλειά τους αντιμετωπίζεται σαν «φροντιστήριο» και όχι σαν επένδυση στη ζωή του παιδιού, το κίνητρο και η ουσία χάνονται. Και, δυστυχώς, κάποιοι επαγγελματίες εκμεταλλεύτηκαν αυτή τη νοοτροπία, μετατρέποντας τα κέντρα τους σε χώρους που υπόσχονται «τα πάντα» χωρίς να μπορούν να προσφέρουν σε βάθος την ποιότητα που χρειάζεται.

Αλλαγή νοοτροπίας: σταθερό μονοπάτι εξέλιξης

Το ζητούμενο όμως δεν είναι να αναζητηθούν ευθύνες, αλλά να αλλάξει η νοοτροπία. Γιατί το παιδί είναι εκείνο που χάνει, όταν η θεραπεία γίνεται μια ακόμα υποχρέωση αντί για ένα σταθερό μονοπάτι προς την εξέλιξή του.

Οι γονείς χρειάζεται να γνωρίζουν ότι μια θεραπεία δεν είναι «προαιρετικό μάθημα». Είναι μια διαδικασία που χτίζει σταδιακά ικανότητες, δεξιότητες και συναισθηματική ανθεκτικότητα. Οι θεραπευτές, από την πλευρά τους, οφείλουν να επικοινωνούν καθαρά τους στόχους, την πορεία και τα αναμενόμενα αποτελέσματα, ώστε ο γονιός να νιώθει ενημερωμένος και ασφαλής.

Δέσμευση στην ποιότητα

Στο Θεραπευτικό Κέντρο Λόγου & Κίνησης – Αθανασία Βρυωνάκη, η προτεραιότητα είναι πάντα το παιδί και οι πραγματικές του ανάγκες. Δεν προσφέρουμε «πακέτα»∙ προσφέρουμε σχέδιο, συνέπεια και φροντίδα με επιστημονική τεκμηρίωση. Γιατί κάθε παιδί αξίζει όχι να «ξεμπερδεύει» με τις υποχρεώσεις του, αλλά να έχει τον χρόνο και τον χώρο να ανθίσει.

Επίλογος

Η θεραπεία δεν είναι μια ακόμα δραστηριότητα∙ είναι ένα δώρο ζωής που συνοδεύει το παιδί σε κάθε του βήμα. Και αυτό είναι το μόνο που έχει πραγματικά σημασία.