Όταν το παιδί “πέφτει κάτω συνέχεια”: Πώς η εργοθεραπεία αποδομεί τον μύθο της «αδεξιότητας»

Πόσες φορές έχουμε ακούσει τη φράση: «Είναι απλώς λίγο αδέξιο, θα του περάσει μεγαλώνοντας»; Για πολλά παιδιά που σκοντάφτουν, πέφτουν, χτυπούν ή ρίχνουν συχνά αντικείμενα, η «αδεξιότητα» φαίνεται σαν μια απλή και αθώα εξήγηση. Όμως, όταν αυτά τα περιστατικά συμβαίνουν επανειλημμένα, με ένταση ή συνοδεύονται από άλλες δυσκολίες, αξίζει να δούμε πιο προσεκτικά τι πραγματικά συμβαίνει. Εδώ είναι που η εργοθεραπεία μπαίνει δυναμικά στο προσκήνιο, για να φωτίσει αυτό που πολλές φορές παραβλέπουμε.

Η “αδεξιότητα” δεν είναι πάντα αυτό που φαίνεται.

Η αδεξιότητα ως έννοια είναι γενική και συχνά παραπλανητική. Δεν αποτελεί διάγνωση από μόνη της. Πίσω από την επαναλαμβανόμενη πτώση, την ασταθή ισορροπία, την κακή οργάνωση του σώματος ή τη δυσκολία στο να πιάσει ένα παιδί το κουτάλι χωρίς να του πέσει, μπορεί να κρύβονται νευροαναπτυξιακές δυσκολίες. Μια από τις πιο συχνές είναι η Αναπτυξιακή Διαταραχή του Συντονισμού (Developmental Coordination Disorder – DCD).

Η DCD αφορά την ικανότητα του εγκεφάλου να επεξεργάζεται και να οργανώνει σωστά τις κινήσεις του σώματος. Δεν έχει καμία σχέση με τη νοημοσύνη, αλλά επηρεάζει σημαντικά την καθημερινότητα του παιδιού, από το ντύσιμο και το φαγητό μέχρι την απόδοση στο σχολείο και την κοινωνική του ένταξη.

🔗 Δείτε επίσημες πληροφορίες για τη DCD από το NHS

Πώς μπορεί να βοηθήσει η εργοθεραπεία;

Η εργοθεραπεία δεν προσπαθεί απλώς να «βελτιώσει την κίνηση». Αντιμετωπίζει τη δυσκολία μέσα από μια ολιστική προσέγγιση, εστιάζοντας:

• Στην αισθητηριακή επεξεργασία: Πολλά παιδιά που πέφτουν συχνά, δεν έχουν καλή αίσθηση του σώματος στον χώρο (ιδιοδεκτικότητα και αιθουσαία λειτουργία). Ένας εργοθεραπευτής μπορεί να αξιολογήσει αν το παιδί λαμβάνει σωστά τα σήματα από το σώμα του και το περιβάλλον.
• Στον κινητικό συντονισμό και τον προγραμματισμό: Δραστηριότητες που συνδυάζουν κίνηση, ρυθμό και αλληλουχία ενεργειών, βοηθούν το παιδί να “εκπαιδεύσει” τον εγκέφαλο του να οργανώνει καλύτερα τις κινήσεις του.
• Στην ενίσχυση της αυτοπεποίθησης: Ένα παιδί που «πέφτει συνέχεια» συχνά νιώθει απογοήτευση, ντροπή ή θυμό. Η εργοθεραπεία φροντίζει να ενισχύσει την αυτοεκτίμηση μέσα από επιτυχημένες εμπειρίες που το κάνουν να νιώθει ικανό και ασφαλές.
• Στην καθημερινή λειτουργικότητα: Από το να ντυθεί μόνο του μέχρι να συμμετέχει σε αθλήματα ή να οργανώσει το γραφείο του, η εργοθεραπεία θέτει λειτουργικούς στόχους που έχουν νόημα για το ίδιο το παιδί και την οικογένειά του.

Ο ρόλος των γονέων και των εκπαιδευτικών

Οι πρώτοι που παρατηρούν την «αδεξιότητα» είναι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί. Είναι σημαντικό να μην αποδίδεται αυτόματα στην απροσεξία ή την τεμπελιά. Αν ένα παιδί δυσκολεύεται να κρατήσει το μολύβι, να συμμετάσχει σε ομαδικά παιχνίδια ή να φανεί “ανίκανο” να ολοκληρώσει μια φαινομενικά απλή κίνηση, δεν σημαίνει ότι “δεν προσπαθεί αρκετά”. Μπορεί απλώς να χρειάζεται καθοδήγηση και παρέμβαση.

Η παραπομπή σε έναν εργοθεραπευτή μπορεί να κάνει τη διαφορά – όσο πιο νωρίς ξεκινήσει η υποστήριξη, τόσο μεγαλύτερες είναι οι πιθανότητες για βελτίωση και αποφόρτιση του παιδιού.

Τελικά, δεν είναι “αδέξιο”. Είναι παιδί που χρειάζεται να το καταλάβουμε.

Η ετικέτα της «αδεξιότητας» μπορεί να φέρει βάρος και παρερμηνείες. Πίσω από κάθε πτώση, κάθε αδέξιο άγγιγμα ή ασταθή βήμα, υπάρχει μια ιστορία που αξίζει να εξερευνηθεί με κατανόηση και επιστημονικά εργαλεία.

Η εργοθεραπεία δεν ψάχνει να “διορθώσει” το παιδί. Στοχεύει στο να του προσφέρει τα κατάλληλα εργαλεία, το σωστό περιβάλλον και την απαραίτητη στήριξη, ώστε να μπορέσει να σταθεί – όχι μόνο κυριολεκτικά, αλλά και μεταφορικά – στα πόδια του.